Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yetkilisi, sivil toplum kuruluşları ve işverenlerle bir araya gelerek kayıt dışı istihdamın hem işverenler hem de çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerini anlattı. Yetkili, kayıtlı istihdamın anayasal bir hak olduğunu ve işverenlerin çalışanlarını sigortasız çalıştırma hakkının bulunmadığını vurguladı. Çalışanların da sigortasız çalışmayı isteme gibi bir haklarının olmadığını belirtti. Toplantıda, kayıtlı istihdamın hem çalışanların hem de işverenlerin haklarını güvence altına aldığı vurgulandı. Ayrıca, kayıtlı çalışma düzeninin ekonomik istikrar ve sosyal refah açısından önemi dile getirildi. Devlet desteklerinden yararlanma, emeklilik hakkı, sağlık güvencesi gibi konuların sadece kayıtlı çalışmada mümkün olduğu hatırlatıldı. Kayıt dışı çalışmanın uzun vadede bireyler ve ülke ekonomisi için ciddi riskler yarattığı açıklandı.
Kayıt Dışı İstihdamın İşverenler İçin Zararları
Kayıt dışı çalıştırmanın işverenler için ağır maliyetlere yol açtığı belirtildi. İşverenler ciddi idari ve adli yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler. Haksız rekabet ve piyasa dengesizliğine katkıda bulunurlar. Devletin sağladığı asgari ücret desteği, teşvikler, hibe ve kredi avantajlarından yararlanamazlar. İş yerinde çalışanların sigortasız olması verimliliği ve motivasyonu düşürür. Güven problemi nedeniyle marka oluşturma, kurumsallaşma ve pazarda yer edinme şansları azalır. Kayıt dışı istihdam, işletmelerin sürdürülebilirliğini tehlikeye atar ve uzun vadede ciddi ekonomik kayıplara neden olur. İşverenler, çalışanlarını kayıt altına alarak hem kendi geleceklerini hem de çalışanlarının geleceğini güvence altına almalıdır.
Kayıt Dışı İstihdamın Çalışanlar İçin Zararları
Kayıt dışı çalışmanın çalışanlar için de ciddi sonuçları olduğuna dikkat çekildi. Emeklilik hakkı elde edilemez, yaşlılıkta maddi sıkıntılar yaşanır ve başkalarının yardımına muhtaç kalınması riski artar. Sakatlanma veya hastalık durumunda malullük aylığı alınamaz. Hayatını kaybeden çalışanın eş ve çocukları ölüm aylığı alamaz. İşsizlik durumunda işsizlik sigortasından yararlanılamaz ve ihbar ile kıdem tazminatından yoksun kalınır. Bu durum, çalışanların sosyal ve ekonomik güvencesizliğine yol açar. Kayıt dışı istihdam çalışanların temel haklarını ihlal eden ve geleceklerini tehlikeye atan bir durumdur. Çalışanların haklarını korumak ve geleceklerini güvence altına almak için kayıtlı çalışma şartlarında çalışmaları gerekmektedir.
Devlet İçin Kayıt Dışı İstihdamın Olumsuz Sonuçları
Yetkili, kayıt dışı istihdamın devlet açısından da ciddi sorunlara yol açtığını vurguladı. Vergi ve prim kayıpları yaşanır. Sosyal güvenlik sisteminde aktüeryal denge (çalışan/emekli dengesi) bozulur. Primsiz ödemeler (sosyal yardımlar) artar, gelir dağılımı bozulur ve kaynak dağılımında etkinlik azalır. Devlet, kayıt dışı çalışmanın önlenmesi için çeşitli önlemler almaktadır ancak bu mücadelede işverenlerin ve sivil toplum kuruluşlarının da üzerine düşen görevleri vardır. Kayıtlı istihdam, devletin sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği için hayati önem taşımaktadır.
Kayıt dışılıkla mücadelede sadece SGK'nın değil, işverenler, sivil toplum kuruluşları ve diğer kamu kurumlarının da sorumluluk alması gerektiği vurgulandı.